Eksplikacja scenariuszowa filmu przerodniczego
12.2003

Forma

• Zgodnie z oczekiwaniami Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska, film nie różni się szczególnymi cechami charakterystycznymi od wcześniej zamawianych filmów dotyczących parków narodowych w Polsce.
• Użyta forma jest konwencjonalna, co gwarantuje film kompatybilny z poprzednimi, ale (w przeciwieństwie do odcinków) będzie samowystarczalny.
• Podejście jest typowe dla telewizyjnego dokumentu i nie zawiera elementów fikcyjnych.
• Autor projektu pragnie zrealizować 40-minutowy dokument cechujący się warunkami produkcyjnymi i konwencją narracyjną podobnymi do zastosowanych przy realizacji 52-minutowego dokumentu o szermierce historycznej pt. 'Pojedynek' (dołaczony do pakietu).

[top]

Podsumowanie filmu

• IUCN skontrolował 17 parków krajobrazowych narodowych Polski. Piętnaście z nich otrzymało najwyższą kategorię drugą (1sza przeznaczona jest dla rezerwatów pod ścisłą ochroną), choć na przykład żaden angielski bądź francuski park narodowy nie otrzymały takiego wysokiego miejsca w rankingu. Film uświadomi widza, że Roztoczański Park Narodowy jest jedną z wizytówek Polski w systemie Natura 2000 jak rownież w ramach integracji z Unią Europejską.
• Film zaprezentuje bogatą tradycję ochrony przyrody w tym regionie (Ordynacja Zamojskich, Aleksandra Wachniewska), jak również nowatorskie rozwiązania zastosowane przez Dyrekcję Parku (hipoterapia na konikach polskich, konna straż parku). Na przykładzie roli odegranej przez władze w ochronie środowiska, widz zobaczy jaką rolę może on sam odegrać w zachowaniu ponadczasowych wartości zarówno przyrodniczych jak i kulturowych.
• Podążając śladami malarzy dowiemy się między innymi o 400 letniach dębach, o porostach, jak również o bobrach. Anegdoty historyczne pomogą widzowi zrozumieć dlaczego tak ważna jest gospodarka leśna, i dlaczego fauna i flora są dziedzictwem nie tylko Polski, lecz całego świata.
• Pokazując pracę malarzy zainspirowanych przyrodą Roztocza film pragnie uświadomić polskiego widza, że należy zadbać, aby malarstwo nie stało się jedynym sposobem utrwalenia piękna i bogatcwa przyrody....

[top]

Narracja

• Narracja jest poprowadzona głosem z off (patrz komentarz scenariusza), jak również wywiadami stu-procentowymi i podkładanymi. Różnorodność osób udzielających wywiady (pracownicy parku narodowego, strażnicy jednostki konnej, przedstawiciele państwowych instytucji, profesorowie itp) ma zapewnić przystępny ton zrozumiały dla szerszego grona widzów. To również ułatwi utożsamienie się widzów z opisaną problematyką.
• Biorąc pod uwagę zapotrzebowanie w Polsce na filmy przyrodnicze o charakterze popularno-naukowym dla młodzieży i dorosłych, szczególny nacisk położony jest na edukacyjne raczej niż naukowe aspekty filmu.
• Motywem przewodnim rozdzielającym poszczególne części narracji jest malarstwo. Pojedyncze krótkie sekwencje ułatwiają wprowadzenie widza w kolejny wątek lub opis danego ekosystemu.
• Malarstwo jest też pretekstem do uświadomienia widzowi efemerycznych warunków przetrwania danego gatunku, bez spełnienia których pozostanie po nim tylko przybliżony naukowy szkic, lub melancholijny obraz.

[top]

Treść

• Tak jak wytłumaczono w eksplikacji produkcyjnej, brak czasu nie pozwolił jeszcze na zgłębienia pewnych elementów tej oferty. Zaplanowane są spotkania (do potwierdzenia) z badawcami problematyki parków narodowych , aby ustalić m.in. optymalny kalendarz zdjęciowy.
• Biorąc pod uwagę ich pracę i doświadczenia pedagogiczne, prawdopodobne jest, iż zostaną zaproszeni do redagowania nie tylko komentarzy, ale też do przygotowania odpowiednich pytań dla osób udzielających wywiady opisanych w scenariuszu.
• W celu zapewnienia rzetelnej treści komentarzy przewidywane (w kosztorysie) są również konsultacje i wywiady z ornitologiem i z botanikiem. Ich wkład dotyczyć bedzie raczej charakterystyki warunków występowania danego gatunku niz jego opisu naukowego.

[top]

Założenia edukacyjne filmu

• Szczególna pozycja Roztoczańskiego Parku Narodowego na tle innych parków.
• Film ma uświadomić widzom unikalny charakter Roztoczańskiego Parku Narodowego, wyróżniając go spośród innych parków narodowych.
• Szczególna pozycja parku wiąże się z historią regionu jak również cechami charakterystycznymi klimatu i geografii. Widz powinienien docenić bogactwo Polski, jakim są liczne i różnorodne parki narodowe, wysoko oceniane w miedzynarodowych rankingach. Jego odmienność przejawia sie także w specyficznej działalności człowieka, zarówno w przeszłości i czasach obecnych.

[top]

Rozróżnienie poszczególnych ekosystemów

• Obserwacja różnych ekosystemów powinna spowodować u widza zmianę w myśleniu o przyrodzie: zamiast schematycznego podziału na gatunki roślin i zwierząt zacznie on dostrzegać ich wzajemne powiązania i współwystępowanie w określonych warunkach.
• Przeciętny Polak powinienen wiedzić, że tarpan już wymarł, a konika polskiego uratowano tylko dzięki świadomej ingerencji człowieka w stworzenie odpowiedniego, sprzyjającego mu środowiska.
• Zamiast winić dawne jak i dzisiejsze społeczeństwa za niszczenie przyrody, należy zrozumieć rozwój historyczny i gospodarczy jako swoisty ekosystem (ustrój), aby wybierać poszczególne elementy zapewniające korzystny rozwój przyszłych ekosystemów zarówno dla ludzi jak i dla przyrody.

[top]

Zachowanie łańcucha ekosystemu

• Po uświadomieniu widzom konieczności ochrony i odróżnieniu poszczególnych ekosystemów, nastąpi opis wizualny poszczególnych gatunków fauny, flory i zwierząt, któremu towarzyszy nie tylko komentarz bądź wywiad off wymieniający cechy charakterystyczne danego gatunku, ale również usytuowanie go w otoczeniu jako element danego ekosystemu.
• Komentarze jednak skupiają się na warunkach obecnych w Roztoczańskim Parku Narodowym umożliwiających przetrwanie danego gatunku oraz zagrożeniach dotyczących nie tylko danego gatunku, lecz również niezbędnego mu otoczenia.
• Przykładowo sóweczka mogła się gnieździć w Roztoczańskim Parku Narodowym, dlatego, że jest związana z naturalnymi lasami świerkowymi o charakterze pierwotnym cechującymi Roztocze.

[top]

Ingerencje człowieka w imieniu ochrony środowiska

• Choć Polacy miewają mieszane uczucia na temat Unii Europejskiej, wywiady udzielone na temat sieci Natura 2000 mają zachęcić widza do popierania unijnych projektów w zakresie ochrony środowiska. Zrozumienie prostych pojęć jak zanieczyszczenie lokalne mogące mieć efekt globalny jest wytłumaczone na przykładzie Roztocza.
• Film ma przekazać widzowi nie tylko rolę odegraną przez władze w ochronie środowiska, ale też rolę jaką może w tym procesie odegrać on sam.

[top]

Zakładany efekt ekologiczny i rzeczowy

• Poprzez rozumienie przykładowych interwencji człowieka (na przykład w uratowaniu konika polskiego żyjącego w warunkach pół naturalnych), oraz promowanie istniejących ścieżek dydaktycznych i rozrywki typu jazda konna, zakłada się, że widz będzie uczestniczył w dalszych imprezach towarzyszących życiu Roztoczańskiego Parku Narodowego, jak na przykład otwarte wykłady organizowane przez Ośrodek Edukacyjno-Muzealny Roztoczańskiego Parku Narodowego.
• Dziedzictwo jakim jest Roztoczański Park Narodowy nie powinno być traktowane jako muzeum pozornie nudnych ciekawostek, lecz jako uprzywilejowane miejsce odpoczynku zarówno dla dzieci jak i dla dorosłych.
• Film ma nie tylko zachęcić, ale również zmienić u widza sposób spostrzegania parków narodowych. Wątek malarski obecny w filmie jest tylko jednym przekładem innego spojrzenia, mającym zachęcić widza do zwiedzania innych parków i uczestnictwa w ochronie przyrody.

[top]

Ścieżka dźwiękowa

• Ścieżka dźwiękowa ma odzwierciedlać nie tylko przyrodę (śpiew ptaków, tętent kopyt), lecz również lokalne tradycyje muzyczne. Użyte są głównie starodawne utwory muzyczne jak n.p. Tabulatura Jana z Lublina i fragmenty Jarzębskiego, np. Tamburetta, oraz nagrania chóru muzyki cerkiewnej (do potwierdzenia).
• Przewidywane są w kosztorysie nagrania zoologiczne i naukowe, które umożliwiają wiarygodny i jakościowo zadowalający materiał do wzbogacenia tła dżwiękowego.

[top]